Τό Μέγα Σάββατο τό πρωί λένε τά τροπάρια: Σήμερον ὁ ᾅδης στένων βοᾷ. Σήμερα; Ὁ Χριστός πρίν ἀπό δυό χιλιάδες χρόνια κατέβηκε στόν ἅδη καί τόν συνετάραξε καί ἔβγαλε ὅ,τι ἦταν ἐκεῖ μέσα, καί ὁ ἅδης ἐκείνη τήν ἡμέρα βογγοῦσε καί ἔτρεμε καί στέναζε. Διότι, ὅπως λέει ὁ ὑμνογράφος, δέν μποροῦσε νά κρατήσει τόν Υἱό τῆς Μαρίας, ὁ ὁποῖος μαζί του, καθώς ἀναστήθηκε, πῆρε ὅλους τούς νεκρούς· καί παραπονεῖται ὁ ἅδης, διότι ἔπαθε πανωλεθρία. Κάθε χρόνο τό Μέγα Σάββατο γιορτάζουμε αὐτό τό γεγονός ὡς παρόν ἐκείνη τή στιγμή. Ἡ Ἐκκλησία μέσα στή λατρεία, στά μυστήρια τό ζεῖ αὐτό τό γεγονός ὅπως ἔγινε τότε. Καί ἔτσι, ἐμεῖς πού ζοῦμε στόν εἰκοστό πρῶτο αἰώνα, σάν νά ζοῦμε στόν πρῶτο αἰώνα. Ζοῦμε τό παρελθόν πολύ ρεαλιστικά μέσα στόν λειτουργικό χρόνο. Καί φυσικά, χρειάζεται καί τό κήρυγμα καί ἡ διαφώτιση καί ὁ ἀγώνας, τελικά ὅμως γιά νά ἐνεργήσει μέσα μας τό μυστήριο.

Αὕτη ἡ ἡμέρα ἥν ἐποίησεν ὁ Κύριος· ἀγαλλιασώμεθα καί εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῇ. Ἀφοῦ ὁ Θεός κατέστρωσε τό σοφό σχέδιό του γιά τή σωτηρία μας, ἔφτασε μετά ἀπό αἰῶνες ἡ ἡμέρα πού καί ἄνθρωπος ἔγινε καί πέθανε στόν σταυρό, ὅπου θανάτωσε τήν ἁμαρτία καί τόν θάνατο, καί ἀνέστη ἐκ νεκρῶν καί ἀνασταίνει καί ἐμᾶς. Καί μένει μόνο αὐτό ἀκριβῶς γιά τό ὁποῖο μᾶς ἔπλασε ὁ Θεός: ἡ ἀγαλλίαση, ἡ εὐφροσύνη καί ἡ χαρά.
Ἡ ζωή ἡμῶν τῶν χριστιανῶν –πού ὑποτίθεται ὅτι τά πιστεύουμε αὐτά– θά πρέπει νά εἶναι αὐτή ἡ χαρά· ἄσχετα τί θά χρειαστεῖ νά περάσουμε. Τά ξέρει αὐτά ὁ Θεός. Ἐκεῖνος θά κανονίσει τί θά περάσουμε ἐνόσῳ ζοῦμε σ᾿ αὐτόν τόν κόσμο, τά ὁποῖα μᾶς εἶναι χρειαζούμενα. Ἐμεῖς νά ἔχουμε ἐμπιστοσύνη στόν Θεό· νά ἔχουμε τή βεβαιότητα ὅτι ὅλο τό ἔργο γιά τή σωτηρία μας τό ἔκανε ὁ Κύριος καί τό ἔργο αὐτό ἔγινε γιά μᾶς, γιά νά θανατωθεῖ μέσα μας ἡ ἁμαρτία καί νά ζοῦμε ἀναστημένοι.

Μέσα μας εἶναι ἡ βαπτισματική χάρη· μέσα μας ρέει τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, πού κοινωνοῦμε. Τί γίνεται ὅμως; Βαπτίστηκες, ἔμαθες γιά τόν Χριστό, θά πᾶς τό Πάσχα στήν ἐκκλησία, θά ἀνάψεις τή λαμπάδα, θά πεῖς «Χριστός ἀνέστη», «Ἀληθῶς ἀνέστη», κοινωνεῖς, καί τελικά μένεις ὁ ἴδιος; Δέν γίνεται αὐτό! Γιατί ἄραγε φτάσαμε στό σημεῖο νά ἀποδεικνύεται σ᾿ ἐμᾶς ἀδύναμη ἡ πράξη ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, ὁ θάνατός του καί ἡ ἀνάστασή του, τά μυστήριά του, τό Σῶμα του καί τό Αἷμα του, πού ἔρχονται μέσα μας; Διότι τελικά δέν ὑπακούει κανείς στόν Θεό, δέν ἐλπίζει στόν Θεό.
Ἄς κάνουμε, ἀδελφοί μου, ὁ καθένας μας ὅ,τι μποροῦμε, διότι ἐδῶ δέν πρόκειται περί δουλικῆς ὑπακοῆς, ἀλλά περί ζωῆς. Ὑπακοῦς μέ χαρά, μέ ἐλπίδα, μέ πολλή ἐμπιστοσύνη, καί νιώθεις τή φιλανθρωπία καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ· τό χαίρεσαι, τό ἀπολαμβάνεις πού σέ ἔφτιαξε ὁ Θεός ἔτσι, ὥστε νά ὑποτάσσεσαι σ᾿ αὐτόν.

Κάποιοι ἐπηρεάζονται ἀπό αὐτά πού γράφουν ὁρισμένοι φιλόσοφοι καί λογοτέχνες καί λένε γιά τόν Χριστό: «Νά, βρέθηκε κάποιος παρανοϊκός, βρῆκε μιά ὁμάδα ἀνθρώπων καί τούς ἔκανε πλύση ἐγκεφάλου. Καί πείσθηκαν αὐτοί, τά διέδωσαν αὐτά, καί ἄλλοι στή συνέχεια μέχρι σήμερα». Αὐτά εἶναι ἀνόητα! Δέν εἶναι δυνατόν τό Εὐαγγέλιο νά εἶναι γραμμένο ἀπό ἀνθρώπους πού ὑπέστησαν πλύση ἐγκεφάλου, οὔτε νά μιλάει γιά ἕναν παρανοϊκό. Διότι μιλάει τόσο λακωνικά καί ἁπλά γιά τά πιό μεγάλα πράγματα, πού, ἄν ἦταν αὐτά μυθιστορήματα, τί δέν θά ἔγραφαν γιά νά μᾶς πείσουν! Γιά τήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ γράφουν μία λέξη: ἠγέρθη. Τίποτε ἄλλο. Ἄν ἦταν μύθος, ποιός θά πίστευε; Σήμερα, κάποιοι γράφουν, ξαναγράφουν, μήπως καί πείσουν κανέναν νά τούς ἀκολουθήσει. Εἶναι ἀνόητα αὐτά πού λένε. Ἀλλά ἐμεῖς ἔχουμε νοῦ, λογική καί ὀφείλουμε νά σταθοῦμε σοβαρά ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.

Σπόρον γεωργήσας ἐμμελῶς, Γεώργιε, ...εὐγενές γεώργιον Θεοῦ γέγονας... τήν ἀκήρατον εὗρες ἀπόλαυσιν. Ὅλο τό θέμα εἶναι νά καλλιεργηθεῖ τό «γεώργιον», τό χωράφι τῆς ψυχῆς μας. Καί ἀφοῦ ὁ Θεός ἔκανε τά πάντα ἀκριβῶς γι᾿ αὐτόν τόν λόγο, τίποτε δέν μπορεῖ νά ἐμποδίσει τόν ἁγιασμό τῆς ψυχῆς μας καί τή μεταμόρφωση τοῦ εἶναι μας. Τίποτε δέν μπορεῖ νά ἐμποδίσει τή θέωση τοῦ ἀνθρώπου· μόνο ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος.
Ἄς μή γινόμαστε ἐμπόδιο στό ἔργο πού κάνει ὁ Θεός στήν ψυχή μας. Βέβαια, αὐτό ἕνας λόγος εἶναι. Γενικῶς, τό κακό ἐνεργεῖ μέ ἀδιαφάνεια σάν κατάσκοπος καί μέ μυστικό τρόπο, ὅπως οἱ μυστικές ὑπηρεσίες. Καί μπορεῖ νά χρησιμοποιήσει καί τίς δικές μας δυνάμεις, τή δική μας καλή πρόθεση, γιά νά κάνει τό δικό του ἔργο. Γι᾽ αὐτό, προσοχή μεγάλη! Ὁ ἑαυτός μας εἶναι ὁ κίνδυνος, καί χρειάζεται νά ἔχουμε τή διάθεση νά ἀνήκουμε ὄντως στόν Θεό.

Ἡ Ἐκκλησία καί καθένας πιστός μέσα στή λατρεία ὄντως συμπορεύεται μέ τόν Χριστό, ὄντως συσταυρώνεται καί ἀνίσταται μέ τόν Χριστό. Αὐτό θά πεῖ ὅτι ἑορτάζουμε τά πάθη τοῦ Χριστοῦ, αὐτό θά πεῖ ἀνάσταση. Τό πάθος καί ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ δέν εἶναι κάτι πού ἔγινε κάποτε καί τώρα ἐμεῖς ἁπλῶς θυμούμαστε τά γεγονότα καί ἑορτάζουμε. Ὄχι. Μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, μέσα στή λατρεία, παρόν, παρελθόν καί μέλλον εἶναι ὅλα παρόντα καί τά βιώνει ὁ πιστός, καί ἔτσι ζεῖ ὡς ἀληθινός ἄνθρωπος: ὡς ἄνθρωπος τῆς ἐδῶ ζωῆς καί ὡς ἄνθρωπος πού ἔχει μέσα του τό Πνεῦμα τό Ἅγιο διά τῶν μυστηρίων καί διά τοῦ ἀγῶνος του, διά τῆς πίστεως, τῆς μετανοίας, τῆς ταπεινοφροσύνης του.
Σύμφωνα μέ αὐτά, εἴθε καί ἐμεῖς, καθώς θά προχωράει ἡ ζωή μας, νά μποροῦμε ὅλο καί περισσότερο νά λέμε: «Ναί, συμπορεύομαι μέ τόν Χριστό, συσταυρώνομαι μέ τόν Χριστό. Ναί, ζεῖ μέσα μου ὁ ἀναστημένος Χριστός».

Νά παρακαλέσουμε τήν Παναγία καί στόν ναό καί στό σπίτι καί ὅπου ἀλλοῦ, καί ἐκείνη θά μᾶς βοηθήσει, θά μᾶς φωτίσει, θά βρεῖ λύση. Προπαντός ὅταν ἔχετε θέματα μέ τά παιδιά σας, εἶναι μεγάλο πράγμα νά πεῖτε στήν Παναγία: «Παναγία μου, ἐσύ ξέρεις τί κάνει τό παιδί μου, πῶς ζεῖ, τί πρέπει νά γίνει. Ἐσύ κάπου μπορεῖς νά τό πιάσεις, θά βρεῖς τρόπο ἐσύ, Παναγία μου, νά τό φωτίσεις». Ναί, κραύγασε. Μήν τό πεῖς μιά φορά καί μετά λές «κουράστηκα». Κραύγασε, φώναξε, παρακάλεσε, καί ἡ Παναγία θά σέ ἀκούσει.

Νά μήν προσευχόμαστε ἁπλῶς, ἀλλά νά προσευχόμαστε μέ πίστη. Ὄχι ἁπλῶς νά ἐπιμένουμε, νά ἔχουμε κουράγιο νά προσευχηθοῦμε πολλή ὥρα, ἀλλά νά ἔχουμε πίστη μέ τήν ἔννοια: Ἄν προσευχόμαστε, τό κάνουμε ἐπειδή τό θέλει ὁ Θεός, ἐπειδή εἶναι ὁ Θεός πού μᾶς ἐμπνέει νά προσευχηθοῦμε, καί ἑπομένως ὁ Θεός μᾶς ἀκούει.